हो, आजकाल भारतात वैयक्तिक कर्जे (Personal Loans) घेण्याची मागणी वाढत आहे. यामागे अनेक कारणे आहेत, जसे की आर्थिक गरजा, महागाई, कमी व्याजदर, आणि विविध वित्तीय संस्था किंवा बँका यांच्याकडून मिळणाऱ्या सोयीस्कर अटी.
वैयक्तिक कर्ज म्हणजे काय?
वैयक्तिक कर्ज हे बँक किंवा वित्तीय संस्थेकडून दिले जाणारे एक असे कर्ज असते जे कोणत्याही ठराविक उद्देशासाठी वापरले जाऊ शकते, जसे की घरगुती खर्च, विवाह, शिक्षण, प्रवास, वैद्यकीय खर्च, किंवा अन्य कोणतेही वैयक्तिक कारण.
वैयक्तिक कर्जे घेण्यामागील कारणे:
- अनपेक्षित खर्च: वैद्यकीय आणीबाणी, अपघात, किंवा कोणतेही आकस्मिक खर्च भागविण्यासाठी लोक वैयक्तिक कर्ज घेऊ लागले आहेत.
- लग्न किंवा इतर समारंभ: भारतीय समाजात विवाह, समारंभ किंवा उत्सवांमध्ये मोठ्या प्रमाणात खर्च होतो. हे खर्च भागविण्यासाठी लोक कर्ज घेण्याचा विचार करतात.
- शैक्षणिक गरजा: अनेक जण त्यांच्या उच्च शिक्षणासाठी किंवा मुलांच्या शिक्षणासाठी वैयक्तिक कर्ज घेतात.
- प्रवास: परदेशी किंवा देशांतर्गत प्रवासासाठी देखील लोक वैयक्तिक कर्ज घेऊ लागले आहेत.
- कर्जांचे पुनर्गठन (Debt Consolidation): विविध कर्ज किंवा क्रेडिट कार्ड बॅलन्सला एकत्र करून एका कर्जाच्या स्वरूपात ते परतफेड करण्यासाठी देखील कर्ज घेतले जाते.
वैयक्तिक कर्जाचे फायदे:
- कोणत्याही कारणासाठी वापरता येते: यामध्ये कर्ज घेणाऱ्याला ठराविक उद्देश देण्याची आवश्यकता नसते.
- जलद प्रक्रिया: वैयक्तिक कर्जे घेण्याची प्रक्रिया सामान्यतः जलद असते, विशेषत: ऑनलाईन प्लॅटफॉर्मवरून.
- कोलॅटरल आवश्यक नाही: वैयक्तिक कर्जे सहसा कोलॅटरलशिवाय दिली जातात, म्हणजे मालमत्ता ठेवण्याची आवश्यकता नसते.
- फ्लेक्सिबल परतफेड योजना: कर्ज परतफेड करण्यासाठी १ ते ५ वर्षांपर्यंतची म्याच्युरिटी काळ असू शकते, त्यामुळे लोक आपल्या आर्थिक परिस्थितीनुसार परतफेड ठरवू शकतात.
वैयक्तिक कर्ज घेण्याच्या अटी:
- क्रेडिट स्कोअर: चांगला क्रेडिट स्कोअर असलेल्यांना कर्ज मिळण्याची अधिक शक्यता असते.
- उत्पन्न: बँका आणि वित्तीय संस्था आवेदकाचे उत्पन्न पाहून कर्जाची मर्यादा ठरवतात.
- रोकड प्रवाह: मासिक उत्पन्नावर आधारित परतफेड क्षमता तपासली जाते.
- रु. ५०,००० पासून ते रु. २५ लाख पर्यंत: कर्जाची रक्कम व्याज दर आणि इतर अटींवर अवलंबून असते.
काही लोकप्रिय वित्तीय संस्थांकडून देण्यात येणारी कर्जे:
- एसबीआय (SBI), एचडीएफसी (HDFC), आयसीआयसीआय (ICICI), अॅक्सिस बँक (Axis Bank) यासारख्या बँका विविध प्रकारची वैयक्तिक कर्जे उपलब्ध करून देत आहेत.
- ऑनलाइन कर्ज देणारे प्लॅटफॉर्म्स, जसे की Paytm, PhonePe, Bajaj Finserv, इत्यादी देखील जलद प्रक्रिया आणि सोपे दस्तऐवजीकरण देऊन वैयक्तिक कर्जे देत आहेत.
सावधगिरी:
- उच्च व्याजदर: वैयक्तिक कर्जावर व्याजदर थोडेसे जास्त असतात कारण ते कोणत्याही हमीसह दिले जात नाही.
- फसवणूक: ऑनलाइन कर्ज देणाऱ्या बनावट वेबसाइट्स किंवा ऍप्सपासून सावध रहा.
- कर्जाची परतफेड: परतफेड करण्यात विलंब झाल्यास क्रेडिट स्कोअर खराब होऊ शकतो.
सध्याच्या काळात, वेगवेगळ्या वित्तीय गरजा पूर्ण करण्यासाठी वैयक्तिक कर्जे सहज मिळवता येत आहेत. त्यामुळे लोक या सुविधेचा जास्तीत जास्त फायदा घेत आहेत, परंतु आर्थिक नियोजन आणि परतफेड क्षमता विचारात घेऊनच कर्ज घेणे योग्य ठरते.